تصفیه فاضلاب کشتارگاه دام و مرغ
تصفیه فاضلاب کشتارگاه دام و مرغ به دلیل آنکه بار آلایندگی بالایی دارد، جزو مهمترین نوع فرایندها در این حوزه محسوب میشود. فاضلاب کشتارگاه جزو آلایندهترین نوع فاضلاب صنعتی، طبقه بندی شده است چرا که دفع پساب کشتارگاه به داخل رودخانه ها و آبهای زیرزمینی، اکسیژن خواهی آنها را به شدت بالا برده و سبب آلایندگی محیط زیست میگردد. از این جهت است که فاضلاب کشتارگاه نیاز به تصفیه قابل توجه، قبل از دفع در محیط زیست دارد. در این مقاله به بررسی روش تصفیه فاضلاب کشتارگاه میپردازیم.
اهمیت تصفیه فاضلاب در کشتارگاه ها
تصفیه فاضلاب در کشتارگاهها از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که این فرآیند مستقیماً با حفاظت از محیط زیست و ارتقاء بهداشت عمومی در ارتباط است. در ادامه، دلایل کلیدی اهمیت تصفیه فاضلاب در کشتارگاهها را بررسی میکنیم:
- جلوگیری از آلودگی آبها: فاضلاب حاصل از کشتارگاهها حاوی مواد آلی مانند خون، چربیها، مواد پروتئینی، و میکروارگانیسمهای بیماریزا است که میتواند به آبهای سطحی و زیرزمینی نفوذ کرده و منجر به آلودگی شدید آب شود. تصفیه این فاضلابها قبل از دفع، آلودگی آبها را به حداقل میرساند.
- کاهش خطر بیماریها: فاضلاب کشتارگاهها ممکن است حامل میکروارگانیسمهای بیماریزا باشد. تصفیه مؤثر فاضلاب میتواند این عوامل بیماریزا را از بین ببرد و خطر شیوع بیماریها را کاهش دهد.
- حفاظت از اکوسیستمها: آلودگی آب ناشی از فاضلاب کشتارگاهها میتواند تأثیرات مخربی بر حیات وحش و اکوسیستمهای آبی داشته باشد. تصفیه فاضلاب قبل از دفع به حفاظت از تنوع زیستی کمک کرده و سلامت اکوسیستمها را تضمین میکند.
- پایداری صنعتی: رعایت استانداردهای زیست محیطی و بهبود فرآیندهای تصفیه فاضلاب از سوی کشتارگاهها به افزایش پایداری صنعتی کمک میکند. این امر باعث میشود که کشتارگاهها بتوانند در بلندمدت به فعالیت خود ادامه دهند ضمن اینکه از جریمهها و محدودیتهای قانونی جلوگیری میکند.
- بازیافت و استفاده مجدد از آب: فناوریهای پیشرفته تصفیه فاضلاب امکان بازیافت و استفاده مجدد از آب را فراهم میآورند، که این امر به کاهش مصرف آب و حفاظت از منابع آبی کمک میکند.
تصفیه فاضلاب در کشتارگاهها نه تنها به حفظ محیط زیست و سلامت عمومی کمک میکند بلکه به صنعت کشتارگاهی اجازه میدهد تا به طور پایدار و مسئولانه در جهت کاهش اثرات زیست محیطی خود گام بردارد.
منابع اصلی تولید فاضلاب کشتارگاه دام و مرغ
فاضلاب کشتارگاههای دام و مرغ از چندین منبع اصلی تولید میشود، که هر کدام به نوعی به فرآیندهای مختلف در طول عملیات کشتار و فرآوری مربوط میشوند. در اینجا به بررسی منابع اصلی تولید فاضلاب در این محیطها میپردازیم:
- شستشو و آمادهسازی حیوانات: قبل از کشتار، حیوانات باید شسته و تمیز شوند. این فرآیند میتواند شامل شستشوی پوست یا پرها باشد که منجر به تولید حجم قابل توجهی از فاضلاب حاوی مواد آلی، خاک، و میکروارگانیسمها میشود.
- فرآیند کشتار: فرآیند کشتار شامل خونریزی، سربریدن و جداسازی اعضای بدن است که هر کدام میتوانند منبع تولید فاضلاب حاوی خون، بافتهای بدنی و دیگر مایعات بدنی باشند.
- شستشوی داخلی و خارجی لاشهها: پس از کشتار، لاشهها برای حذف باقیماندههای خون و دیگر آلودگیها شسته میشوند. این فرآیند فاضلابی حاوی مواد آلی فراوان و میکروارگانیسمها تولید میکند.
- پردازش احشاء و فرعیات: جداسازی و پردازش اعضای داخلی و سایر فرعیات (مانند پا، سر، و پرها) مقادیر قابل توجهی فاضلاب تولید میکنند که حاوی مواد آلی، چربیها و دیگر ذرات هستند.
- شستشو و تمیزکاری تجهیزات و محوطه: فعالیتهای پاکسازی و شستشوی روزانه تجهیزات، کف، و دیوارهای کشتارگاهها نیز منبع عمدهای از فاضلاب هستند. این فاضلاب معمولاً حاوی مخلوطی از مواد آلی، میکروارگانیسمها، مواد شیمیایی تمیزکننده و آب است.
- خنککنندهها و سیستمهای کنترل دما: استفاده از آب در سیستمهای خنککننده و برای کنترل دمای محیط و لاشهها میتواند منجر به تولید فاضلاب شود که باید به درستی مدیریت شود.
مدیریت صحیح و تصفیه این فاضلابها ضروری است تا از آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی جلوگیری شود و استانداردهای زیستمحیطی رعایت گردند. تکنولوژیهای تصفیه فاضلاب صنعتی پیشرفته میتوانند به کاهش بار آلودگی و بازیابی منابع از فاضلاب کمک کنند.
مشخصات کیفی فاضلاب کشتارگاه
مشخصات کیفی فاضلاب کشتارگاهها تحت تأثیر فرآیندهای متعددی هستند که در طول عملیات کشتار و فرآوری انجام میشوند. این مشخصات نشاندهنده میزان آلودگی و نوع آلایندههای موجود در فاضلاب هستند و بر اساس آنها، روشهای تصفیه متناسب انتخاب میشوند. در ادامه، مشخصات کیفی کلیدی فاضلاب کشتارگاهها را بررسی میکنیم:
خصوصیات فاضلاب کشتارگاه
فاضلاب حاصل از کشتارگاهها دارای ویژگیهای خاصی است که آن را از دیگر انواع فاضلابها متمایز میکند. درک این ویژگیها برای طراحی و بهبود سیستمهای تصفیه فاضلاب حیاتی است. در زیر، خصوصیات کلیدی فاضلاب کشتارگاه و مشخصات آن ارائه شده است:
خصوصیت | مشخصات پساب مجتمع |
---|---|
PH | 5.1 – 8.1 |
COD (میلیگرم بر لیتر) | 4500 – 16000 |
BOD5 (میلیگرم بر لیتر) | 1500 – 8500 |
کل جامدات معلق (TSS) (میلیگرم بر لیتر) | 3500 – 10000 |
چربی و گریس (FOG) (میلیگرم بر لیتر) | 50 – 100 |
غلظت نیتروژن (TN) (میلیگرم بر لیتر) | 400 – 850 |
غلظت فسفر (TP) (میلیگرم بر لیتر) | 70 – 200 |
تحلیل خصوصیات جدول
- pH: محدوده pH از 5.1 تا 8.1 نشان دهنده تنوع در اسیدیته و قلیاییت فاضلاب است، که بر اساس نوع فعالیتها و مواد استفاده شده در کشتارگاه متفاوت میباشد.
- COD (Chemical Oxygen Demand): با مقادیر بین 4500 تا 16000 mg/L، این شاخص بیانگر بار آلودگی بالای این نوع فاضلاب است و نیاز به فرآیندهای تصفیهای قدرتمند را نشان میدهد.
- BOD5 (Biochemical Oxygen Demand over 5 days): مقادیر BOD5 از 1500 تا 8500 mg/L بیانگر میزان بالای مواد آلی قابل تجزیه در فاضلاب است، که نیاز به فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیه دارد.
- TSS (Total Suspended Solids): جامدات معلق با مقادیر 3500 تا 10000 mg/L نیاز به استفاده از فرآیندهای فیزیکی مانند تهنشینی و فیلتراسیون را نشان میدهند.
- FOG (Fat, Oil, and Grease): میزان چربی و گریس در فاضلاب بین 50 تا 100 mg/L است، که اهمیت استفاده از جداکنندههای گریس و روشهای تصفیه مخصوص را نمایان میکند.
- TN (Total Nitrogen) و TP (Total Phosphorus): غلظتهای نیتروژن و فسفر به ترتیب بین 400 تا 850 mg/L و 70 تا 200 mg/L است، که نشاندهنده نیاز به فرآیندهای حذف مواد مغذی از فاضلاب است.
استراتژی تصفیه فاضلاب کشتارگاه:
در تصفیه فاضلاب کشتارگاه دام و طیور به دلیل حجم آلایندگی بالا با معضلاتی همچون هزینههای بالای ساخت و نگهداری و مشکلات بهره برداری روبرو هستیم اما چنانچه مدیریت منابع آب در فرآیند صورت گیرد و بار آلودگی از مبدأ کنترل گردد، صرفه جویی قابل ملاحظه ای در ساخت سیستمهای تصفیه فاضلاب ایجاد خواهد شد و هدر رفت سرمایه صورت نخواهد گرفت. برای مثال در کشتارگاههای مرغ و طیور، رعایت دو مورد زیر در به حدأقل رسیدن هزینههای اجرایی پروژه از جانب کارفرما در طول مدت فعالیت کشتارگاه به شدت ضروری است:
- عدم ورود خون جمع آوری شده در وان سرزنی مرغ به فاضلاب
- استفاده از سپراتورهای مناسب در جمع آوری حد اکثری پر و ضایعات در خط کشتار و رندرینگ
روش تصفیه فاضلاب کشتارگاه:
در ادامه یکی از روشهای پیشرفته تصفیه فاصلاب کشتارگاه به صورت اجمالی معرفی میشود:
آشغالگیری
در این بخش پر و ضایعات مرغ توسط غربالهای آشغالگیر دستی در ابتدا و سپس آشغالگیر مکانیکی در انتها جمع آوری و از فاضلاب جدا میگردد.
با عنایت به میزان قابل توجه چربی در فاضلاب کشتارگاه های مرغ استفاده از این حوضچه ضروری است. فاضلاب به صورت ثقلی وارد این بخش میشود و چربی طی زمان ماند مناسب و استفاده از میانگیر های تعبیه شده در حوضچه بصورت ثقلی جداسازی میشود و به مخزن ذخیره چربی منتقل میگردد. میتوان از چربی گیر DAF نیز که بصورت الکترو مکانیکال چربی ها را جدا میسازد استفاده نمود. که دارای عملکرد بسیار بهتری بوده و فضای کمتری را نسبت به چربی گیر های API اشغال می سازد. همچنین سیستم چربی گیر PECR نیز بعنوان چربی گیری پیشرفته قابلیت جایگزینی با دیگر چربی گیر ها را داشته و با راهبری ساده تری امکان حذف چربی تا 98% را فراهم میآورد.
متعادلساز
فاضلاب چربیگیری شده وارد این تانک گردیده و در این بخش امکان همگن سازی کمیت و کیفیت فاضلاب کشتارگاه های دام و مرغ جهت جلوگیری از بروز شوکهای هیدرولیکی و بیولوژیکی در سیستم میسر میگردد.
راکتور های بی هوازی UABR & UAFB
در راکتور UABR فاضلاب با عبور از میانگیر های تعبیه شده در راکتور (بافل) تحت فرایند اولیه تجزیه بی هوازی در تصفیه فاضلاب قرار گرفته و برای عملیات نهایی یا متان زایی وارد راکتور UAFB خواهد شد. در این راکتور بدون حضور اکسیژن، فاضلاب از طریق تزریق از کف وارد راکتور میگردد.
با عبور از لابلای ورقه های مدیا نصب شده در حوضچه با میکروارگانیسمهای بی هوازی مواجه شده و تحت فرایند تصفیه بی هوازی قرارخواهد گرفت. ماحصل این فرایند آب، اسیدهای آمینه، CO2 و گاز متان میباشد. گاز متان بدون بو بوده و از طریق ونت (Vent) خارج میگردد.
راکتور هوازی EAAS
فاضلاب خروجی از سیستم تصفیه بی هوازی کشتارگاه های دام و مرغ وارد این راکتور میگردد. با استفاده از روش هوادهی عمقی بصورت هوادهی گسترده( Extended Aeration )و فرایند هوازی اختلاط کامل ( Complete Mix )، تحت فرایند تصفیه هوازی قرارخواهد گرفت. فعالیت میکروارگانیسمهای هوازی در این راکتور امکان هضم و تثبیت بارآلودگی را فراهم میکند و در انتهای این فرآیند، تولید آب ، CO2 و توده بیولوژیکی ( لجن فعال) مینماید.
راکتور هوازی MBBR
با استفاده از این راکتور هوازی که دارای بستر یا مدیا متحرک (پکینگ مدیا متحرک) میباشد ، بجای رشد معلق میکروارگانیسمها از رشد چسبیده استفاده خواهد شد. بدین نحو که میکرو ارگانیسمها بجای معلق بودن در فضای راکتور با چسبیدن روی خلل و فرج این بستر، مواد غذایی بیشتری را مورد استفاده قرار میدهند و با استفاده از زمان ماند میکروبی بیشتر با حذف ازت آلی، بار آلودگی خروجی را بسیار کاهش خواهند داد. مزایای این روش نسبت به روش EAAS این است که علاوه بر عدم تولید لجن اضافه باعث کاهش ازت آلی (BNR) فاضلاب به صورت بیولوژیکی خواهد شد. تلفیق این روش با روش EAAS بازده حذف BOD را تا 95% افزایش خواهد داد. اپراتوری این راکتور در حد صفر بوده و نیاز به بازگشت لجن فعال نخواهد داشت.
تانک تهنشینی
فاضلاب خروجی از راکتور هوازی وارد این تانک میگردد و با سپری نمودن زمان ماند مناسب و ته نشین شدن لجن در کف تانک ، فاضلاب تصفیه شده از طریق سرریز های فلزی نصب شده در بالای تانک ته نشینی خارج میگردد. لجن باقی مانده به راکتور EAAS مجدداً باز گردش میشود.
کلر زنی
جهت تخلیه در اراضی کشاورزی فاضلاب تصفیه شده باید ضد عفونی گردد. به همین منظور توسط تزریق مواد ضد عفونی کننده فاضلاب در این حوضچه، ضد عفونی شده و پس از آن قابل دفع در اراضی کشاورزی خواهد بود.
هاضم هوازی
در زمانهایی از فعالیت سیستم EAAS لجن فعال مورد نیاز نخواهد بود. لذا بخشی از لجن اضافه به این هاضم وارد میشود و تحت عمل هضم هوازی قرار میگیرد. ماحصل این عمل لجن قابل دفع در ارضی کشاورزی بوده که بسیار کود مناسبی جهت رشد گیاهان میباشد و حتی به صورت خشک قابل فروش است.
طراحی و اجرای سیستم تصفیه فاضلاب کشتارگاه
استراتژی انتخابی برای تصفیه فاضلاب کشتارگاهها ممکن است برای هر کشتارگاه متفاوت باشد. این امر توسط شرکت پژوهش صنعت آب به شکلی تعیین می گردد که نیاز کارفرما و رعایت استاندارد های محیط زیست به طور کامل پوشش داده شود. شرکت پژوهش صنعت آب با بیش از بیست سال سابقه موفق در ارائه خدمات مهندسی پیرامون طراحی، مشاوره و اجرای سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی همراه با ضمانت کامل اخذ استاندارد محیط زیست، شما را در این امر مهم همراهی خواهد کرد. جهت دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی رایگان از طریق راههای ارتباطی عنوان شده در این صفحه میتوانید با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید.