تصفیه فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی

در تصفیه فاضلاب نساجی، باید با طیف وسیعی از آلاینده‌های فاضلاب نظیر مواد آلی بسیار پایدار و غیرقابل تجزیه زیست تخریب‌پذیر و آفت‌کش‌های مورد استفاده در منسوجات خاص مانند پارچه‌های ضد حشرات مقابله کرد. صنعت نساجی و رنگرزی به عنوان یک صنعت پر مصرف آب در نظر گرفته می شود، زیرا از مقادیر زیادی آب برای مراحل رنگرزی، تکمیل و شستشو استفاده می کند . فاضلاب نساجی دارای ترکیبی متغیر و پیچیده از آلاینده ها مانند ترکیبات معدنی، پلیمرها، محصولات آلی و رنگ است. پساب نساجی را می توان با استفاده از فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی، ترسیب شیمیایی، جذب سطحی ، الکترو کواگولیشن ( پکیج های تصفیه پیشرفته PECR-V1 ) و تکنولوژی غشایی تصفیه کرد. در ادامه روش های مؤثر در تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی شرح داده می‌شود.

دلایل اهمیت تصفیه فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی

ترکیبات رنگی بکاررفته در فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی دارای کمپلکس های پیچیده ای از مواد آلی و معدنی هستند. بيشتر اين تركيبات جز گروه تركيبات مقاوم به تجزيه، فلزات سنگين نظير كروم و سرب، مواد سمي و از بين برنده ميكروارگانيسم هاي طبيعي موجود در آب ها مي باشند.
همچنين در فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی، تركيبات سرطانزا نظير بنزن و مشتقات آن، تركيبات آمين و نيترو نيز مشاهده مي گردد.
بنابراين قبل از تخليه اين نوع فاضلاب ها به منابع پذيرنده در محیط زیست، می باسیت فرايندهايي جهت تصفيه فاضلاب اين صنايع انجام گيرد.

مشخصات کیفی فاضلاب نساجی و رنگرزی:

صنعت نساجی یکی از پرمصرف ترین بخش های صنعتی است و به همین دلیل حجم زیادی از فاضلاب را رها می کند. قدرت فاضلاب نساجی با میزان رنگ های قوی، مواد شیمیایی و مواد کمکی (مورد استفاده در فرآیند انحلال رنگ) مشخص می شود. بطوریکه جذب نور را محدود می کند و اکوسیستم های آبی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، این نوع فاضلاب دارای غلظت قابل توجهی از مواد آلی، مواد مغذی، ترکیبات مقاوم، شوری بالا، فلزات سنگین و pH متغیر است. ترکیب فاضلاب نساجی عمدتاً به نوع پارچه، فرآیند رنگرزی و مواد شیمیایی / کمکی مورد استفاده در طول رنگرزی بستگی دارد. رنگ‌ها بر اساس عملکردشان در اسید، بازی، مستقیم، پراکنده، فلزی، واکنش پذیر، گوگرد و غیره طبقه بندی می شوند.

مشخصات فاضلاب صنایع نساجی

آلاینده‌های مهم در فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی:

آلاینده‌های مهم و قابل توجه در صنایع نساجی و رنگرزی را به صورت زیر می توان طبقه بندی کرد:

• آلاینده های طبیعی (خس، خاشاک، …) روغن ها و گریس ها بر روی الیاف پنبه و پشم
• مواد شیمیایی افزوده شده یا جدا شده در فرآیندهای گوناگون
• پرزهای الیاف کوتاه جدا شده از الیاف اصلی و منسوجات در فرآیندهای مختلف سمی مکانیکی شیمیایی

منابع اصلی آلایندگی فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی

منابع اصلی آلودگی آب در صنایع نساجی

روش‌های تصفیه فاضلاب نساجی:

تصفیه فاضلاب نساجی در بين انواع فاضلاب های صنعتی دارای پیچیده‌گی های ویژه ای در فرایند تصفیه می‌باشد. روش‌هاي مختلف فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي براي تصفيه فاضلاب نساجي حاوي الياف پلي اكريليكدر دركشورهاي مختلف مورد استفاده قرار گرفته است كه برخي از آنها در تصفيه فاضلاب نساجي حاوي الياف طبيعي پشم و پنبه بسيار موفق بوده اند اما يكي از مشكلات عمده اين روش ها نیاز به كنترل PH و تنظيم آن و تزریق دقیق مواد شیمیایی منعقد کننده در فرايند تصفيه اوليه  مي باشد. استفاده از مواد منعقد كننده جهت پیش تصفيه فاضلاب نساجي و رنگبری داری مشکلاتی از لحاظ دقت در راهبری و هزینه راهبری سیستم می‌باشد.
از مشكلات اين روش ، توليد لجن ته نشین شده در حجم زياد است. همچنین لجن  ته نشین شده بدلیل وجود باقی مانده مواد منعقد کننده براحتی قابل دفع نبوده و می‌بایست حتماً توسط سازمان مدیریت پسماند به مکان‌های تعیین شده حمل و تخلیه گردد. دوم اینکه هزینه تزریق مواد شیمیایی به  فاضلاب نیز بسیار بالا می‌باشد. چندین فناوری فیزیکوشیمیایی ، الکترو شیمیایی نظیر سیستم تصفیه پیشرفته الکترو شیمیایی PECR و بیولوژیکی برای حذف رنگ ها بسته به غلظت و فراهمی زیستی آنها وجود دارد. به طور کلی، روش‌های فیزیکوشیمیایی و سیستم تصفیه پیشرفته الکترو شیمیایی PECR برای حذف رنگ‌ها مؤثر هستند. در ادامه فرآیند تصفیه فاضلاب این صنایع شرح داده می‌شود.

فرآیند تصفیه فاضلاب نساجی:

فاضلاب تولید شده در صنعت نساجی می‌بایست از چربی، روغن، رنگ و سایر مواد شیمیایی که در طی چندین مرحله از تولید مصرف می‌شوند، پاکسازی شود. فرآیند تصفیه فاضلاب نساجی به نوع فاضلاب( هر کارخانه از روش تولید یکسانی استفاده نمی‌کند) و همچنین به حجم آب مصرفی کارخانه بستگی دارد.

شرکت پژوهش صنعت آب از سه روش در تصفیه فاضلاب نساجی استفاده می‌نماید که علاوه بر کسب نتیجه لازم جهت بازیافت آب مصرفی ، هزینه های نگهداری سیستم تصفیه خانه را نسبت به دیگر روش‌های معمول در تصفیه فاضلاب های واحد های نساجی تا 70% کاهش می‌دهد. این روش‌ها به ترتیب ورود فاضلاب به هر واحد به شرح زیر است:

تصفیه فیزیکی

آشغال‌های فاضلاب که خاوی پرز و الیاف حاصل از شستشو و دیکر مراحل تولید میباشند توسط سه دستگاه آشغالگیر استاتیکی یا به اصطلاح دستی جدا می‌گردند.

تصفیه الکتروکواگولیشن در تصفیه فاضلاب نساجی( راکتور PECR-V1 )

به جای استفاده از روش‌های پر هزینه تصفیه شیمیایی، فاضلاب نساجی پس از مرحله آشغال‌گیری وارد راکتور PECR می‌شود. طراحی و ساخت این راکتور انحصاراً توسط شرکت پژوهش صنعت آب انجام می‌گردد. در این راکتور، بدون استفاده از مواد منعقد کننده، فرآیند رنگبری صورت گرفته و حدود 70% از بار آلودگی فاضلاب در مدت کوتاهی حذف می‌گردد. رنگ و دیگر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب به صورت لجن غلیظی از فاضلاب براحتی جدا شده و در حوضچه ای ذخیره سازی می‌گردد.

مکانیسم عمل راکتور PECR-V1 :

روش تصفیه فاضلاب PECR-V1 عبارت است از تولید مواد منعقد کننده در محل با استفاده از تجزیه الکتریکی الکترودها و تولید یون‌های فلزی در آند و یون هیدروژن و اکسیژن درکاتد.
این عمل باعث لخته شدن و جداشدن مواد آلاینده از فاضلاب خواهد شد. پساب داخل مخزن راکتور ، توسط الکترودها بوسیله جریان برق فعال شده و در نتیجه عوامل منعقد کننده در آند و گاز هیدروژن در کاتد متصاعد میشود .این عوامل منعقد کننده  به مواد آلاینده چسبیده  و تشکیل لخته میدهد ،سپس گاز هیدروژن در حین بالا آمدن، آن‌ها را به سطح آورده و پس از شناور شدن به حوضچه ته نشینی منتقل می‌کند.

تصفیه بیولوژیکی

با توجه به حذف بیش از 70% از آلودگی فاضلاب در مرحله قبلی جهت تکمیل فرایند تصفیه نیاز به استفاده از روش تصفیه بیولوژیکی خواهیم داشت. بنابراین بر خلاف روش‌های قدیمی تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنایع نساجی ،که از تلفیق دو روش تصفیه بی‌هوازی و هوازی استفاده می‌شد، این شرکت پس از تصفیه مرحله دوم یا همان الکتروکواگولیشن تنها از سیستم تصفیه هوازی به روش MBBR یا به عبارت دیکر تصفیه فاضلاب هوازی به روش لجن فعال با رشد چسبیده بر بستر متحرک استفاده می‌نماید. از جمله مزایای این روش کاهش عملیات ساخت ابنیه تصفیه خانه تا 50% و راهبری بسیار ساده و کم هزینه آن خواهد بود

فرآیند لجن فعال با رشد چسبیده بر بستر متحرک MBBR

با استفاده از این راکتور هوازی که دارای بستر یا مدیا متحرک می‌باشد،  به جای رشد معلق میکروارگانیسم‌ها از رشدچسبیده استفاده خواهد شد.بدین نحو که میکرو ارگانیسمها بجای معلق بودن در فضای راکتور با چسبیدن روی خلل و فرج این بستر متحرک(پکینگ مدیا متحرک) مواد غذایی بیشتری را مورداستفاده قرار داده و با استفاده از زمان ماند میکروبی بیشتر، حذف ازت آلی بار آلودگی خروجی را بسیار کاهش خواهند داد. اپراتوری این راکتور در حد صفر بوده و نیاز به بازگشت لجن فعال نخواهد داشت. فاضلاب پس از عبور از راکتور MBBR جهت زلال سازی نهایی وارد حوضچه ته نشینی خواهد شد.

تانک ته‌نشینی

فاضلاب خروجی از راکتور هوازی وارد این تانک می‌گردد. سپس طی سپری نمودن زمان ماند مناسب و ته نشین شدن لجن فعال در کف تانک ،فاضلاب تصفیه شده از طریق سرریز های فلزی نصب شده در بالای تانک ته نشینی خارج می‌گردد. لجن باقی مانده به عنوان کود بیولوزیکی قابل دفع در اراضی کشاورزی خواهد بود.

کلرزنی

فاضلاب تصفیه شده باید جهت تخلیه در اراضی کشاورزی ضد عفونی گردد. بنابراین از طریق پکیج تزریق مواد ضد عفونی کننده نظیر کلر، فاضلاب در این حوضچه ضد عفونی شده و پس از آن قابل دفع در اراضی کشاورزی خواهد بود. جهت بازیافت و عاری نمودن فاضلاب از هرگونه ذرات معلق ، فاضلاب تصفیه شده خروجی از حوضچه کلر زنی وارد مخارن فیلتر کربن فعال شده و پس از عبور از این مخازن قابل استفاده مجدد در خط تولید خواهد بود

طراحی و تولید تجهیزات مورد نیاز تصفیه فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی

صنعت نساجی و رنگرزی جزو صنایع پر مصرف آب محسوب می‌شود که در هر مرحله از تصفیه آن نیازمند تجهیزات تصفیه فاضلاب مناسب می‌باشد. شرکت پژوهش صنعت آب با ساخت انواع تجهیزات تصفیه فاضلاب و همچنین ساخت پکیج‌های تصفیه پیشرفته PECR-V1 توانسته است طیف وسیعی از تجهیزات مورد استفاده در تصفیه فاضلاب نساجی را با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت ارائه دهد. هر یک از این تجهیزات مطابق با استانداردهای روز دنیا طراحی و تولید می‌شوند. کارشناسان این شرکت با بهره مندی از تخصص و تعهد خود پیشتاز نوآوری در صنعت تصفیه فاضلاب می‌باشند.

در صورت نیاز به مشاوره تخصصی رایگان می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی عنوان شده در این صفحه با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید.